 |
|
|
Rozmnażanie ROZRÓŻNIENIE PŁCI U CHOMIKA Jak bezbłędnie rozróżnić płeć u chomików dżungarskich? U samców okresowo jądra wstępuj ą do jamy ciała i nie mają wtedy charakterystycznego zgrubienia z tyłu. Właściwie przypominają samice. Dzieje się tak, gdy jest zimno lub gdy samiec jest niedojrzały albo zbyt stary. Może tak się zdarzać, gdy wchodzi w okres wymiany sierści albo jeśli ma problemy z odpowiednią ilością hormonów płciowych, głównie testosteronu. Tak się dzieje również u samców stojących na pozycji podporządkowanej. Pozostaje wtedy sposób rozpoznania płci przez oznaczenie położenia względem siebie otworu moczowo-płciowego i odbytowego. Samica ma te otwory blisko siebie. Otwór moczowo-płciowy samca położony jest bliżej brzucha, w znacznej odległości od odbytu. 
Rozpoznawanie płci u dorosłych chomików: po lewej samiec, po prawej samica NIEKTÓRE FORMY ZACHOWAŃ GRYZONI STADNYCH ZWIĄZANE Z ROZRODEM Chomiki rozmnażają się bardzo łatwo i w naturze mają liczne mioty. Wynika to z konieczności podtrzymania gatunku. Małe gryzonie mają wielu naturalnych wrogów: ptaki drapieżne, gady, dziki, łasicowate oraz drapieżne psowate i kotowate. Jako zwierzęta żyjące w stadach wytworzyły szereg zachowań pozwalających przeżyć tylko osobnikom najlepiej przystosowanym do środowiska. Samice dominujące w stadzie wydzielają feromony, które zakłócają funkcjonowanie układu hormonalnego samic podporządkowanych. U tych ostatnich cykl płciowy zastyga w fazie międzyrurowej. Aby go przywrócić należy samice te umieścić w osobnym pomieszczeniu z samcem. Drugim ciekawym zachowaniem jest obserwowany również u innych gryzoni efekt Wittera, polegający na wywołaniu rui i pojawieniu się u danej samicy owulacji wskutek wydzielanych przez samca feromonów. Samice przebywające w klatce z kilkoma samcami, które również ustaliły już sobie hierarchię dominacji, zachodzą podczas rui w ciążę, z którymś z nich po 4-5 dniach od implantacji zarodków w ścianę macicy. Gdy poczują feromony innego samca (młodszego lub dominującego) od tego, z którym zaszły w ciążę następuje poronienie albo resorbcja zarodków. Po utracie ciąży samica natychmiast wchodzi w okres rui, co umożliwia kopulację z osobnikiem młodszym i silniejszym. Dzięki temu zapewnia przetrwanie gatunku. Efekt ten został nazwany efektem Brucka. Dane dotyczące biologii rozrodu chomika dżungarskiego
POSTĘPOWANIE HODOWCY PRAGNĄCEGO UZYSKAĆ PRZYCHÓWEK Gdy zaobserwujemy kopulację lub też domyślimy się, iż któraś z naszych samiczek jest w ciąży, co można poznać po zaokrąglonych kształtach (które ujawniają się w 11-15 dniu ciąży), oddzielamy ją od reszty stada, przenosząc do porodówki. Gdy mamy tylko parkę, pozostawiamy ją w spokoju. Od dnia kopulacji liczymy 21 dni do porodu i na tydzień przed nim przenosimy samicę do porodówki. Będzie ją stanowić małe akwarium lub klatka o wymiarach: szer. min. 15-25 cm, wys. ok. 25 cm. Porodówkę zaopatrujemy w grubą warstwę czystej ściółki (2-3 cm) oraz słomę lub siano do budowy gniazda. Możemy włożyć domek, ale jeśli chcemy obserwować, jak matka opiekuje się potomstwem, to z niego rezygnujemy. Domki mają jeszcze jedną wadę- samica gryzie je w nocy zębami, hałasując przy tym i budząc domowników. Ponadto domki maj ą słabą wentylację, co przy licznych miotach chowanych razem z ojcem i matką, może prowadzić do uduszenia najsłabszych osesków. Samicy zapewniamy spokój i staramy się nie brać jej w rękę, gdyż może poronić. Przed porodem dajemy jej dodatkowo ligninę i cienkie papierki do budowy gniazda. Sprzątanie ograniczamy tylko do usuwania nie zjedzonych resztek i miejsc chomiczych toalet. Na dwa dni przed porodem i dwa po, lepiej nie róbmy żadnych porządków, samica może pożreć młode, szczególnie pierworódka. Starsze, doświadczone samice, przyzwyczajone do naszej obecności tego nie zrobią. Przy porządkowaniu porodówki odciągamy samicę w inny kąt klatki i przekładamy do słoika. W tym czasie możemy wyczyścić toaletę, usunąć resztki nie zjedzonej karmy i obejrzeć miot, nie biorąc go jednak w ręce. Przy sprzątaniu nie dotykamy gniazda ani miejsc w jego pobliżu. Po 10-12 dniach u samicy zmniejsza się ilość mleka, wtedy młode (jeszcze ślepe) zaczynają sięgać po stały pokarm. Ważne jest, aby samicy dać więcej pokarmu jak najlepszej jakości. Po dwóch tygodniach młodym otwierają się oczy. Jest to najlepszy moment, aby dokładnie wymyć całą porodówkę, policzyć młode, oznaczyć ich płeć. Po 18-21 dniach maluchy wraz z matką dołączamy do stada, natomiast dopiero po 30 dniach można je oddzielić od matki i rodzeństwa. Są już wtedy na tyle duże, aby same dały sobie radę. Gdy mamy duże stado powinniśmy młode z jednego lub kilku miotów trzymać razem bez matki do ukończenia przez nie 60-65 dni. Chomiki w tym wieku szybko rosną, a jeśli w przyszłości mają spełniać rolę hodowlaną muszą być intensywnie karmione. Tak pielęgnowane będą większe i silniejsze.ROZMNAŻANIE CHOMIKÓW CAMPBELLA Podgatunek wschodnioazjatycki, czyli chomik Campbella, dojrzewa po około 50 dniach od narodzin. Samica nieco szybciej niż samiec. Jego późniejsze dojrzewanie wiąże się z zstępowaniem jąder do moszny. Pierwsza ruja u samiczek występuje około 45 dnia życia, ale nie może jeszcze dojść do zapłodnienia, gdyż jej macica nie jest gotowa do przyjęcia zarodków. Zapłodnienie będzie możliwe dopiero po osiągnięciu dojrzałości somatycznej, tzn. gdy chomik dorośnie do swojej naturalnej wielkości. Samica pozwala krótko obwąchiwać się samcom. Potem rozpoczyna się szalona gonitwa po klatce. Samica ucieka przed samcami co chwilę przystając, samce wykorzystują te momenty na kopulację, trwającą kilkanaście sekund, po czym samica wyrywa się i gonitwa zaczyna się od nowa. Samce dominujące kryją jako pierwsze, potem przychodzi kolej na stojące nieco niżej w hierarchii stada. Ruja trwa kilka godzin, więc każdy samiec zdąży choć raz pokryć samicę. Wtedy też nierzadko zdarzają się bijatyki o pierwszeństwo i względy samicy. Oczywiście, jeśli chce się mieć młode o znanym pochodzeniu, trzymamy z samicą tylko jednego samca. Ale taka metoda jest zawodna, ponieważ nie każdy samiec będzie chciał kryć akurat tę samicę i nie każdy jest płodny. Dlatego w hodowli ważna jest odpowiednia ilość dobrych, sprawdzonych samców. Ciąża trwa przeciętnie 21 dni. Po 14 dniach od kopulacji, jeśli trzymamy samicę w stadku, należy ją odseparować do osobnego pomieszczenia -porodówki. Ciężarna samica ma o wiele większe zapotrzebowanie pokarmowe niż reszta stada- Gdy będzie sama, mamy pewność, że zje wszystko co od nas dostanie i nie będzie musiała się dzielić z żadnym z członków stada. Samce, szczególnie dominujące, są łakome i rzucają się na smaczne kąski jako pierwsze. Drugim powodem odłączenia ciężarnej od reszty stada jest konieczność uchronienia miotu przed zjedzeniem go przez inne samice. W dużej mierze zależy to od pozycji samicy w stadzie. Jeśli jest podporządkowana, to samice dominujące na pewno skorzystają z j ej miotu jako pożywienia a jeśli jest dominantką, to jej miotem zajmie się całe stado. W porodówce samica wije gniazdo i rodzi średnio 5 młodych. Chomiki dżungarskie są mało płodne, wielkość miotu rzadko przekracza 7 szt., ale za to mnożą się cały rok. Młode rodzą się nagie, głuche i ślepe. Pigmentacja ciała pojawia się po 3 dniach, a 10-dniowe są już owłosione. Oczy otwierają się po 2 tygodniach i jest to wiek, w którym opuszczają gniazdo w poszukiwaniu pożywienia. Wędrują, pełzając po klatce i wyglądają wtedy jak miniaturowe foczki (mają bardzo krótką sierść). Matka biega za nimi, chwyta za kark i wciąga z powrotem do gniazda, ale za parę chwil chomiczki znów wychodzą ciekawe świata. Jest to najlepszy moment na ich oswajanie oraz sprzątanie całej porodówki. Po miesiącu młode można dołączyć do stada, obserwując uważnie czy żaden z jego członków nie czyni im krzywdy. Uczą się hierarchii stada - kto rządzi a kto nie jest ważny. Jest to dla nich najlepsza lekcja życia. Laktacja u samicy trwa 3 tygodnie i zaraz po jej zakończeniu, a dokładnie po dwóch dniach od jej ustania, matka dostaje rui. Jest to druga ruja, pierwsza występuje już po 4 dniach od porodu. Samicy nie należy jednak kryć tak wcześnie, gdyż karmiąca może nie utrzymać ciąży.ROZMNAŻANIE CHOMIKÓW ZACHODNIO AZJATYCKICH Podgatunek zachodnioazjatycki dojrzewa nieco później, niż chomik Campbella, ale zasada jest ta sama. Musi osiągnąć 2/3 masy ciała dorosłego chomika. A są to chomiki większe i masywniejsze od swoich wschodnich krewniaków. Mierzą średnio 11-13 cm. W zależności od jakości pożywienia dojrzewają w 3-4 miesiącu życia. Samica przebywająca z samcem wchodzi w okres rui na skutek wydzielanych przez niego feromonów. Gdy hodujemy kilka samic, tylko jedna, dominująca, wejdzie w okres rui. Jej feromony będą hamować ruję u rywalek. Chcąc mieć sukcesy w hodowli, zalecam trzymanie tych chomików w parach rodzicielskich. Samica w czasie rui daje się obwąchiwać samcowi. Chomiki turlają się, czyszczą sobie wzajemnie futerko, wydając przy tym piski. W takiej właśnie atmosferze, zwykle wieczorem albo w nocy, dochodzi do kopulacji. Ciąża trwa tyle samo dni, co u chomika Campbella. Tylko w przypadku bardzo licznych miotów może dochodzić do wcześniejszych porodów. Samicy trzymanej tylko z jej stałym partnerem nie ma potrzeby przenosić do porodówki, należy jedynie wzbogacić dietę. Samica o wyraźnie widocznej ciąży, tuż przed porodem, rzadko wychodzi z gniazda. Podobnie jest później, gdyż to samiec zajmuje się. dziećmi, jak troskliwy ojciec. Zaopatruje rodzinę w pokarm, znosząc do gniazda pożywienie w torbach policzkowych. Samica rodzi do 7 młodych, jest to więc gatunek płodniejszy, ale bardzo wrażliwy. Od października do marca trudno je rozmnożyć, chyba że zainstalujemy sztuczne oświetlenie. Młode jak u poprzedniego gatunku rodzą się ślepe, nagie i głuche. Rozwój przebiega bardzo podobnie, ale w następną ruję samica wchodzi dopiero po zakończeniu laktacji. Młodzież, przebywając wraz z rodzicami, uczy się wszystkiego, co będzie jej w życiu potrzebne. Młode samce szybko dojrzewają i gdy zaczną rywalizować z ojcem, a w klatce wybuchną pierwsze bijatyki, to znak iż należy je oddzielić od rodziców. W przeciwnym razie może się to skończyć tragicznie. Dzieje się tak wtedy, gdy samica zachodzi w następną ciążę i przepędza dorastające, poprzednie potomstwo. W klatce robi się ciasno i młode giną zagryzione przez własnych rodziców. |
||||||||||||||||||||||||||||
